Ażeby wyjaśnić uczenie się języka przez człowieka, Noam Chomsky zaproponował swój ■→moduł nabywania mowy. Ludzka giętkość w nabywaniu mowy maleje po 14 roku życia; nikt nie da rady nauczyć się języka po prostu na pamięć, a musi być po temu jakaś zdolność logiczna i da się ją nazwać modułem.
Słowniki mają angielskie device za coś zaprojektowanego lub strukturę projektującą. W codziennej mowie może ono jednak być urządzeniem do użycia z zewnątrz, sterowalnym. Skojarzenie z takim rządem nie ma jak być moim ideałem.
Większość 20. wieku, ludzie nalegali na specjalizację. Badacze musieli rozpracowywać szczegół, albo odrzucano ich jako nienaukowych. Lingwistyka była odrębna od psychologii, jak neurologia od endokrynologii. Ludzka mowa, stwierdzono, przynależała z dwoma rejonami mózgu, ■→Broca oraz ■→Wernicke.
Zobaczmy rejony Wernicke i Broca oraz tkankę gnostyczną mózgu. ■→Henry Gray miał ją za „rejony psychiczne”.
Rejony lokalizacji, powierzchnia boczna półkuli: motoryczna na czerwono, czuciowa na niebiesko, słuchowa na zielono, a wzrokowa na żółto; części psychiczne w kolorach jaśniejszych.
■→Źródło: Gray; Wikimedia.
Dlaczego nazywać rejony „gnostycznymi” lub „psychicznymi”? Dla zmysłów, jak słuch, wzrok, lub dotyk, mózg używa przede wszystkim dwóch rodzajów tkanki. Kora sensoryczna pierwotna otrzymuje dane sensoryczne. Działa podobnie u większości ludzi. To wraz z korą gnostyczną owa pierwotna “przekłada” dane na “kody mózgowe” które działają w myśleniu. Te potrafią być pośród ludzi bardzo różne.
Korę gnostyczną nazywa się też „psychiczną”, bo ma wiedzę sensoryczną jaką dana osoba ją wykształciła. Greckie słówko gnosis znaczy wiedza. Słówko gnostyczny od niego pochodzi. Piekarz inaczej patrzy na chleb niż nabywca. Malarz może doceniać krajobraz w odcieniach barw, farmer względem upraw. Dwóch piekarzy, malarzy, czy farmerów raczej utworzy dwa widoki. Do pewnego stopnia, ludzka wiedza sensoryczna jest specyficzna dla osoby i psychologiczna.
■→Rejon Broca
Polygon Data, Wikimedia Creative Commons BY-SA JP
Broca przynależy z tkanką mózgową dla poruszania się człowieka.
■→Rejon Wernicke
Polygon Data, Wikimedia Creative Commons BY-SA JP
Wernicke przynależy z ciemieniową tkanką kojarzeniową, w pobliżu gnozy osoby dla słuchu i wzroku.
Broca i Wernicke nie działają w odosobnieniu. Działają z szerszą cytostrukturą mózgu. Wywodzimy kształt słowny „cyto-” od greckiej nazwy dla komórki ciała. Wernicke współdziała z ciemieniowymi, potylicznymi oraz skroniowymi typami szarej tkanki.
■→Cytostruktura ciemieniowa
Polygon Data, Wikimedia Creative Commons BY-SA 2.1 JP
Uszkodzenie funkcji ciemieniowej może powodować dysfazję/afazję, dysleksję, apraksję oraz agnozję. Są one wszystkie zaburzeniami związanymi z mową i językiem, przeczytaj więcej w ■→Wikipedii.
■→Cytostruktura potyliczna
Polygon Data, Wikimedia Creative Commons BY-SA 2.1 JP
Cytostruktura potyliczna zawiera tkankę pierwotną oraz gnostyczną dla czytania i pisania. Ludzie potrafią być wysoce indywidualni w rozpoznawaniu form językowych. Przeczytaj więcej o płacie w ■→Wikipedii.
■→Cytostruktura skroniowa
Polygon Data, Wikimedia Creative Commons BY-SA 2.1 JP
Skroniowe szare komórki mają zdolność pierwotną i gnostyczną dla słuchu włącznie z mową. ■→Wikipedia dokonuje tu też odniesienia dla przetwarzania wzrokowego, wynikałoby to jednak z funkcji Wernicke.
Nie tylko gnostyczne rejony motoryczne, ale płaty czołowe ogółem będą mieć znaczenie w naszym obrazie zdolności mózgu do języka. Nie bylibyśmy w stanie wypowiedzieć czy napisać nawet jednego A lub B, bez myślenia zorientowanego na cel.
■→Cytostruktura czołowa
Polygon Data, Wikimedia ■→Creative Commons BY-SA JP
Konwencjonalnie rozpoznaje się cztery główne regiony szarej tkanki.
Obrazek w oparciu o ■→Gray, Wikimedia Commons.
Owe główne regiony także nie funkcjonują jako samodzielne „jednostki”, a człowiek ewoluował mowę w rzeczywistości ziemskiej. Pozbawione względu dla czasu i przestrzeni, ludzkie języki stałyby się tak inne, że może nie mielibyśmy ich już za ludzkie.
Układ limbiczny bierze udział w odpowiedziach orientacyjnych o komponentach psychologicznych, jak w podejmowaniu decyzji by się rozejrzeć, wybrać tekst, zdecydować się go zarzucić bądź kontynuować lekturę. Limbiczne sprzężenie zwrotne z płatami czołowymi to część naszej świadomości siebie.
■→Układ limbiczny
Blausen, Wikimedia ■→Creative Commons licencja BY 3.0.
Pień mózgu komunikuje tkanki szare i autonomiczny układ nerwowy. Jest bardzo istotny w mapowaniu kognitywnym. Mapowanie to uczestniczy w budowie ego oraz umiejętności językowej człowieka.
■→Pień mózgu
Blausen, Wikimedia ■→Creative Commons licencja BY 3.0.
Wolę pojęcie struktury językowej mózgu, od Modułu Nabywania Mowy. Wprawa językowa potrzebuje całego mózgu, bez względu na wiek.
Zapraszam do lektury,
■→1. Neurofizjologia sprzężenia zwrotnego
■→Aspekty, czy kognitywne zmienne?
REKLAMA
Notki do poezji Emilii Dickinson
Fascykuły i druk; korelat poetycki z Websterem 1828, inspiracja łaciną i greką, wątek arystotelesowski, Rzecz perpetualna — ta nie zasadza się na czasie, ale na wieczności. Więcej→
Wiersze
Czas a Wieczność | Miłość | Natura | Życie
Wiek 21. zawitał już dość dawno. Język i psychologia mają się dobrze razem jako psycholingwistyka. Dyscyplina ta zdobyła uwagę w drugiej połowie 20. wieku, sercem i rozumem przeciwko behawioryzmowi. Nawet jeżeli nasza wiedza o ludzkim mózgu i języku jest bardzo ogólna, zrozumiemy ten prosty argument.
Mózg nie ma jednej struktury nadrzędnej, którą by się dało nazwać „szefem”. Mózgi tworzą wewnętrzne siatki. Jednym razem, jedna siatka czy jej część jest aktywna. Innym razem, inna siatka bądź jej część.
Czy się powołać na duszę, osobowość, czy ■→epifenomen mózgu (gdy skrajnie zmęczeni), osoba ludzka orientuje się i reorientuje w swojej aktywności bez żadnego stale dominującego zakrętu czy rowka. Jeśli by się nam podobała przenośnia polityczna, struktury mózgu są raczej demokracją. Nie ma króla czy królowej by prezydować.
Powyższe nie ma ani utwierdzać, ani obalać duchowości. Jak złamana noga nie dowodzi że człowiek chodzić by nigdy nie mógł, uraz mózgu nie świadczy iż nie ma w głowach nic prócz tkanki. Z drugiej strony, stopy biegacza czy tancerza nie znaczą że człowiek umie chodzić wszędzie. Jak pejzaż nie jest prawdziwym krajobrazem, tak samo ludzka myśl nie jest nieśmiertelnym czy wiecznym rozumem.
Mózgi tworzą siatki wewnętrzne dla osobistego doświadczenia, także gdy jest czysto intelektualne. Nie ma uniwersalnego sposobu widzieć, słyszeć, czy czuć, a metody behawioryzmu, czyli bodźcowanie, może potrafią dać cechy fragmentaryczne, przydatne inteligencji sztucznej — ale przedstawić językowej biegłości niezdolne. A jakość to za dużo, by poddać.
REKLAMA
Źródło do poezji Emilii Dickinson
Epsilon, predykacja, kontur samogłoskowy, odniesienie osobowe w myśli abstrakcyjnej oraz ogółem spójność stylu, względem rękopisów i druku utwór za utworem. Więcej→
Wiersze
Czas a Wieczność | Miłość | Natura | Życie
Dlatego nie widzę sensu rozpoznawania w mózgu „urządzeń” i skanowania ich dla parametrów. Biegłość może przyjść tylko z uczeniem się, nigdy z fizjologiczną czy fizyczną łatką. Skany mózgów niemowląt na przykład, nie powiedzą nic o językowej umiejętności tej samej osoby po paru tylko latach. Zapraszam do lektury:
■→Jabłka na nosach.
Jest sens tworzyć logikę jakiej ludzki mózg umie użyć. Oto trochę gramatycznej taktyki dla angielskiego amerykańskiego,
■→Gramatyczny net log, Podróż w gramatyce.
TERESA PELKA IN POLISH 
